خلاصه نظریه مدیریت X و Y و Z مک گرگور

نظریه X ، Y و Z

یکی از مهمترین اهدافی که باعث ارتباط بهتر مدیران و کارمندان می شود، اصلاح بینش، نگرش و عملکرد مدیریت با پرسنل است. بسیاری از مواردی که در این نظریه مطرح می شوند جنبه ناخودآگاه دارند و چنانچه مدیران بتوانند آن خصوصیات را در خودشان شناسایی کنند، راحت تر می توانند درخصوص اصلاح آنها اقدام کنند.مبنای این نظریه بصورت زیر است:

خصوصیات مدیران X:

1. عدم مشارکت کارمندان در تصمیم گیری ها
2. برنامه‌ریزی کاری برای پرسنل و ابلاغ از طریق دستور
3. کنترل گری دایمی و رادیکال
4. بی اعتمادی به کارکنان و سوءظن
5. راکدسازی کارمند در یک سطح و عدم وجود برنامه رشد
6. حمایت بی قید و شرط از مدیران و بی اعتنایی به کارمندان
7. استفاده از تنبیهات سخت و پرهیز از مشوق ها
8. تشویق انفرادی کارمندان که باعث صدمه به کار تیمی می شود
9. فراهم سازی فضای نا امن از نظر امنیت شغلی و استفاده از مدیریت ترس
10. فرض کردن خود بعنوان دانای کل
11. جابجایی های ناگهانی کارکنان بدون در نظر گرفتن نظرات آنها
12. دیدن کارکنان بعنوان چرخ دنده های یک ماشین نه انسان
13. عدم پذیرش اشتباهات سیستمی و سعی در مقصریابی.

خصوصیات مدیران Y:

1. مشارکت کارمندان در تصمیم گیری
2. اجازه به ایشان برای برنامه‌ریزی های کاری بجای دیکتاتوری
3. ترویج کنترل درونی کارکنان ضمن ارزیابی KPI بجای سیستم های رادیکال کنترل‌گری
4. ایجاد فضای اعتماد به کارکنان بجای سوءظن به کارکنان
5. ایجاد فضای رشد و برنامه ارتقای کارکنان بجای راکدسازی کارمند در یک سطح
6. محور قرار دادن کارکنان ضمن حمایت مدیران
7. فراهم سازی مشوق های غیر مادی و پرهیز از مشوق های صرفا مادی
8. ایجاد منافع گروهی برای کارمندان جهت تشویق به کار تیمی
9. ایجاد فضای امنیت شغلی بجای مدیریت ترس
10. احترام به تخصص پرسنل و پرهیز از تفکر دانای کل
11. جابجایی منطقی و معقول کارکنان ضمن نظرخواهی از خودشان
12. نگاه انسانی به کارکنان بجای نگاه ماشینی
13. پذیرش اشتباهات سیستمی و پرهیز از مقصریابی.

خصوصیات مدیران Z:

1. مدل Z توسط اوچی و مطابق اصول مدیریت ژاپنی طراحی شده است. در مدل Z سعی می شود با شناخت پرسنل سازمان ضمن احترام به جایگاه انسانی آنها، از روشهایی که در خصوصیات رهبری گفته شد استفاده شود. درواقع مدل Z را باید حالتی بین X و Y با فرض توانایی های رهبر دانست که این شکل اجرا بسیار سخت و تقریبا غیر ممکن است زیرا در خاستگاه خود نیز بی نقص اجرا نشد. بنابراین به نظر می رسد راهکار اجرایی و شدنی که مفید باشد را باید حالت Y ضمن بهره گیری از ابزارهای کنترلی که کمترین مقاومت را ایجاد کنند دانست.

بر اساس نظریات: مک‌گرگور، اوچی