مستند سفارشی چیست؟
این مورد تقریبا در تمام گفتارهای مرتبط با رفتار رسانه و مهندسی خبر به صورت پراکنده بیان شده است اما اهمیت آن اقتضا می کند که در اینجا جمع بندی گردد. یکی از شگردهای اقناع افکار عمومی این است که مسئله ای توسط رسانه بصورت مستند بیان گردد. لیکن از آنجایی که هیچکدام از رفتارهای رسانه به صورت بی‌طرفانه نیست، در تولید مستند نیز سعی می کند اهداف خود را دنبال کند. معمولا مستندها پس از یک رویداد اجتماعی ساخته شده و سعی می کنند آن اتفاق را مطابق خواست رسانه تبیین کنند. در ادامه به تبیین تکنیک های آن می پردازیم:
- اهداف: مستندهای هدفمند با توجه به اهداف رسانه ساخته می شوند. این اهداف معمولا برای بزرگنمایی و کاهی کوچک‌نمایی یه واقعه ساخته می شوند و هرکدام شامل تمام یا بخشی از تکنیک های مهندسی خبر و رفتار رسانه هستند.
- گزینش خوراک: هر مستندی با توجه به اهداف خود، از محتواهایی در جهت تایید همان اهداف استفاده خواهد کرد. شما هرگز در یک مستند خبری نمی بینید که از گفتارها یا جهتگیری های در نقد اهداف آن مستند استفاده شده باشد.
- خوراک استنادی: معمولا در مستندهای خبری از داده هایی که جنبه طبقه بندی شده دارد نیز استفاده می شود تا به مخاطب القا کند که این مستند بر پایه ی داده هایی ساخته شده که شما نمی دانستید پس تفکر قبلی خود را رها کنید. از نمونه ی این خوراک ها می توان به ویدیوهای اعترافات، دوربینهای مداربسته، گزارشات منابع اطلاعاتی و.... را بیان کرد.
- تقطیع: بعید است که در یک مستند خبری بتوان ویدیوهای یک واقعه را به صورت کامل دید. و معمولا صرفا بخشهایی گزینش می گردد که در تایید موضوع مستند باشد. اکثر مستندهای خبری با اهدافی مانند تسکین یا تهییج ساخته می شوند و در تصاویری را گزینش می کنند که به هدف نهایی کمک کند. حتی نحوه ی چینش تصاویر نیز در این خصوص اهمیت فراوانی دارد.
- عوامل صوتی و بصری: در جهت تأثیرگذاری حداکثری، معمولا از موسیقی مرتبط با همان هدف استفاده می شود و یا نوشته هایی که در اطراف تصویر نمایش داده می شوند، قصد دارند که تفکر مخاطب نسبت به آنچه که می بیند را جهت‌دار کند.
- نتیجه نهایی: از آنجایی که مستندسازان خبری نمی توانند دیدگاه مستقل و بیطرف داشته باشند، مشخص است که پس از طی کردن تمام مراحل فوق باید به همان هدفی برسند که در ابتدا تعیین شد (اقناع افکار عمومی با هدف خودشان). آنها در نتیجه گیری نهایی نیز همان اهداف خود را بیان می دارند تا مخاطبی که هنوز به نتیجه نرسیده است را به صورت کامل اقناع کنند.
