کلیات منابع انسانی، سرمایه انسانی و مدیریت آنها

منابع انسانی

به تمام افرادی که در سازمان کار می کنند تا اهداف سازمان محقق شود، منابع انسانی گفته می شود. درواقع باید منابع انسانی را از جنبه انسانها و تمایلات انسانی دید نه چرخدنده های یک سیستم. تعرفه مفصل این موضوع و نحوه ی رفتار پرسنل در مدیریت رفتار سازمانی بصورت کامل بیان شده است.

بر اساس نظریات: تریسی، کامنز

سرمایه انسانی

هر سازمان دارای چهار مولفه سرمایه ای است:

1. سرمایه مالی (پول)
2. سرمایه تجهیزاتی و اموال
3. سرمایه انسانی و دانش سازمانی (توجه شود که یکی از اصلی ترین مولفه های مدیریت دانش، پرسنل سازمان هستند. این مبحث در مدیریت دانش تعریف شده است)
4. سرمایه رهبری سازمان

سه مولفه زیر باعث افزایش کیفیت نیروی انسانی در سازمانها می شود:

1. سلامت (که مرتبط با آرامش جسمی و روانی محیط کار است)
2. آموزش (که شامل تجربه و دانش سازمانی است)
3. کیفیت زندگی فردی (که معمولا شامل حقوق و درآمد سرانه است)

راهکارهای افزایش سرمایه انسانی سازمانها به شرح زیر است:

1. سازمان باید سعی کند بجای افزایش پرسنل، دانش و تجربه ی پرسنل موجود را افزایش دهد (این بخش مرتبط با مدیریت دانش است).
2. مطابق برنامه های مدیریت منابع انسانی (که در این گفتار ارائه شده است) از سرمایه انسانی خود به خوبی استفاده کند. یکی از مهمترین راهکارها تقسیم کار بر اساس چارت سازمانی دقیق است.
3. سازمان باید زمینه بروز نوآوری را ایجاد کند (این بخش مرتبط با «مدیریت نوآوری و فناوری» است)

بر اساس نظریات: مهروم، یاگلدن

مدیریت منابع انسانی

مدیریت منابع انسانی یعنی استفاده از کارکنان در جهت برآورده ساختن اهداف استراتژیک سازمان. درواقع مدیریت منابع انسانی شامل شانزده حوزه زیر می شود:

1. استخدام و جذب نیرو و عقد قرارداد همکاری
2. تبیین شرح کار پرسنل
3. نظارت بر عملکرد از طریق تعیین شاخص کلیدی عملکرد KPI
4. فرایند تسویه حساب
5. آموزش پرسنل و رشد فردی که در ادامه باعث رشد سازمان می شود
6. محاسبه حقوق و دستمزد با همکاری حسابداری
7. تبیین و اجرای آیین نامه انضباطی، پاداش و مجازات
8. تبیین و اجرای چارت سازمانی و فرآیندهای اداری
9. نظارت بر ارتباطات کارمندان و واحدها
10. حل اختلافات داخل سازمان و بین پرسنل
11. پیاده سازی دستورالعمل های حفظ نیرو و ارتقای کارکنان
12. پیگیری سیاستهای رفاهی کارکنان
13. ایجاد ساز و کار مدیریت نوآوری (در گفتار جداگانه بیان شده است)
14. پیگیری سیاست های توسعه سازمانی (در گفتار جداگانه بیان شده است)
15. پیاده سازی نظام پیشنهادات و انتقادات
16. ایجاد برنامه شناسایی استعدادهای کارکنان و استفاده صحیح از استعدادها در جای مناسب

بر اساس نظریات: وینسلو‌تیلور، مایو، مزلو، لوین، وبر، مک‌کللند، کارنی، راکفلر، دلانوروزولت، ویل