توضیح خلاصه کالیبراسیون

در بسیاری از موارد لازم است که تولیدات یک مجموعه توسط یک ابزار سنجیده شوند. مثلا فرض کنیم که بخواهیم طول یک کاغذ را به وسیله خطکش اندازه گیری کنیم؛ در این حالت باید مطمئن باشیم که ابعاد خطکش درست است و یک سانتی متر بر روی خطکش، واقعا یک سانتیمتر باشد. برای آنکه مطمئن شویم ابعاد خطکش صحیح است، آنرا به آزمایشگاه کالیبراسیون می فرستیم تا صحت ابعاد آن سنجیده شود و آزمایشگاه نیز در یک سند رسمی به همراه مستندات پاسخ می دهد که «ما این خطکش را بررسی کردیم و ابعاد آن در مقیاس سانتیمتر 0.0001 انحراف دارد یعنی در هر 1000 سانتی متر، یک سانتی متر بیشتر یا کمتر است». به این فرایند که آزمایشگاه بخواهد دقت ابزارهای اندازه گیری را بررسی کرده و گزارش دهد کالیبراسیون می گویند. این کار معمولا در آزمایشگاه های دقیق یا آزمایشگاه های مرجع انجام می شود. دقت شود که کالیبراسیون بر اساس واحد اندازه گیری در همان دستگاه معنی پیدا می کند مثلا نمی توان دستگاه سنجش شدت امواج صوتی که واحد سنجش آن دسی بل است را با واحد اندازه گیری طول که سانتی متر است کالیبره نمود. معمولا کالیبراسیون در دوره های مشخصی تکرار می شوند که بستگی به همان صنعت دارد مثلا ممکن است در یک کارخانه، نیاز باشد که پس از شش ماه، دستگاه محاسبه کننده طول پارچه مجددا برای کالیبراسیون به آزمایشگاه فرستاده شود زیرا در اثر سایش دچار تغییر شده است. اصلی تریین دلایل کالیبراسیون شامل موارد زیر است:

  1. یک دستگاه اندازه گیری جدید تهیه شده است و تاکنون کالیبره نشده است.
  2. دستگاه اندازه گیری تعمیر شده است.
  3. دستگاه اندازه گیری از مکانی به مکان دیگر منتقل شده و ممکن است دچار تغییر شده باشد.
  4. مدتی معین از کالیبراسیون دستگاه اندازه گیری گذشته باشد (مانند مثال فوق).
  5. رویدادی غیر مترقبه رخ داده باشد مثلا وارد آمدن ضربه به دستگاه.
  6. زمانی که گزارشات دستگاه اندازه گیری منطقی به نظر نمی رسد.
  7. در زمانی که نیاز به تغییر در واحد اندازه گیری است (مثلا مشتری خواسته که محصول در واحد اینچ اعلام شود نه سانتی متر).

رفرنس: موسسه تحقیقات کنترل سیالات (FCRI)