آموزش نمودار فیش بون یا نمودار ایشیکاوا

آموزش نمودار فیش بون یا نمودار ایشیکاوا

این نمودار به بیان علت و معلولی اتفاقات می پردازد و در مدیریت کیفیت، آینده پژوهی، مدیریت استراتژیک، طراحی محصول، مارکتینگ و هر نوع موضوع دیگری که مقرر باشد اتفاقات مرتبط به یکدیگر را شناسایی و چالش ها را رفع کنند کاربرد دارد. اصلی ترین کاربرد این روش برای تقسیم بندی چالش ها در حل یک مشکل و تقسیم مشکل به مجموعه ای از چالش های کوچک است تا بتوان ابتدا تمام آنها را شناخته و سپس حل نمود. اولین استفاده از این نمودار توسط کائورو ایشیکاوا در صنایع کشتی سازی کاوازاکی رخ داد و نحوه رسم آن به شرح زیر است:

1. ابتدا مشکل اصلی را به عنوان سر ماهی می نویسیم
2. سپس اقدامات لازم برای حل مشکل را در شاخه هایی که به ستون فقرات متصل می شود درج می کنیم (تعیین این اقدامات می تواند بر اساس تحلیل و یا در جلسه طوفان فکری باشد)
3. هرکدام از اقدامات اجرایی می توانند دارای مشکلات فرعی (چالش ها) باشند که به همان شاخه وصل می شوند.  

اصلی ترین دلایل بروز یک مشکل که از طریق توجه به همان عوامل قابل حل است شامل موارد زیر می باشند:

1. در تولید: نیروی انسانی، ماشین آلات، فناوری، مواد اولیه، لوازم مصرفی، فرایندها، بازرسی  کنترل، هدف، رهبری، نگهداری
2. در خدمات: محیط ارائه خدمت، تامین کنندگان، فرایندها، مهارت پرسنل، ایمنی
3. در بازاریابی: محصول، قیمت، محل عرضه، کانالهای عرضه، پرسنل، فرایند، کارایی سیستم، تاثیرات بیرونی (بازار)

بر اساس نظریات: ایشیکاوا، اسمیت، هانکینز، تاگ، فری، فوکودا، شوستاک، دادبریج